વાપી ગુજરાત ઇન્ડસ્ટ્રિયલ ડેવલપમેન્ટ કોર્પોરેશન (GIDC) એ ભારતના અગ્રણી ઔદ્યોગિક વિસ્તારોમાંની એક છે, જે અનેક ઉદ્યોગો માટે જાણીતી છે. પરંતુ આ ફોટોમાં દેખાતું સૂકાયેલું ઝાડ અને પાછળ દેખાતું ઔદ્યોગિક એકમ પર્યાવરણની ચિંતાઓને ઉજાગર કરે છે.
આ દૃશ્ય એક મૂંગો પ્રશ્ન ઉભો કરે છે – શું ઔદ્યોગિક વિકાસ પર્યાવરણની કિંમતે થઈ રહ્યો છે? વાપી GIDCમાં રાસાયણિક, ટેક્સટાઇલ અને અન્ય ઉદ્યોગોની હાજરીથી પ્રદૂષણનું સ્તર વધ્યું છે. ફેક્ટરીઓમાંથી નીકળતા ઝેરી ધુમાડા, રાસાયણિક કચરો અને અનિયંત્રિત ઔદ્યોગિક પ્રવૃત્તિઓથી હવા, પાણી અને જમીન પર ગંભીર અસર પડી રહી છે.
આ ફોટોમાં દેખાતું સૂકાયેલું ઝાડ આ પ્રદૂષણની અસરનું જીવંત ઉદાહરણ હોઈ શકે છે. હવામાં રહેલા ઝેરી તત્વો અને જમીનમાં રહેલા રાસાયણો ઝાડના વિકાસને અટકાવી શકે છે, જેનાથી આવા દૃશ્યો સામાન્ય બની રહ્યા છે.
આવી પરિસ્થિતિમાં ગુજરાત પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (GPCB) અને સેન્ટ્રલ પોલ્યુશન કંટ્રોલ બોર્ડ (CPCB) જેવી સંસ્થાઓની ભૂમિકા મહત્વની બને છે. આ સંસ્થાઓ ઔદ્યોગિક એકમો દ્વારા પર્યાવરણના ધોરણોનું પાલન થાય તેની ખાતરી કરવા માટે જવાબદાર છે.
જો કે, વાપી જેવા વિસ્તારોમાં ઘણીવાર નિયમોનું ઉલ્લંઘન થતું જોવા મળે છે, જેના કારણે પર્યાવરણ વિદો અને સ્થાનિક રહેવાસીઓ ચિંતા વ્યક્ત કરે છે. પર્યાવરણ વિદોનું માનવું છે કે ઉદ્યોગો દ્વારા ગંદા પાણીનું શુદ્ધિકરણ, હવા પ્રદૂષણ ઘટાડવા માટે ફિલ્ટર્સનો ઉપયોગ અને નિયમિત નિરીક્ષણ જેવા પગલાં લેવા જરૂરી છે.
આ ફોટો એક ચેતવણી છે કે જો ઔદ્યોગિક વિકાસ અને પર્યાવરણ સંરક્ષણ વચ્ચે સંતુલન નહીં રાખવામાં આવે, તો આપણે આપણી કુદરતી સંપત્તિ ગુમાવી શકીએ છીએ.
GPCB અને CPCBએ સખત પગલાં લઈને ઉદ્યોગોને જવાબદાર બનાવવા જોઈએ, જેથી વાપી જેવા વિસ્તારોમાં ફરી એકવાર ઝાડ લીલાંછમ થઈ શકે અને પર્યાવરણ સ્વસ્થ રહે.