Vihar Vaishnav: જર્નલ ઓફ હેઝાર્ડસ મટિરિયલ્સમાં પ્રકાશિત થયેલા એક નવા અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે, પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણનું સંકટ વૈશ્વિક સ્તરે પહોંચી ગયું છે, જે ગ્રહ અને માનવ સ્વાસ્થ્ય બંને માટે જોખમી છે, અને પ્લાસ્ટિક પ્રદૂષણ સંકટના ઉકેલો પૈકી એક તરીકે રિસાયક્લિંગનો પ્રસ્તાવ છે.
જોકે, પ્લાસ્ટિકમાં હજારો રાસાયણિક ઉમેરણો અને અન્ય પદાર્થો હોય છે જે ઝેરી હોઈ શકે છે, અને તે લગભગ ક્યારેય જાહેર કરવામાં આવતા નથી, તેથી જોખમી રસાયણો આડેધડ રીતે રિસાયકલ કરેલા ઉત્પાદનોમાં સમાપ્ત થઈ શકે છે, એમ ગોથેનબર્ગ અને લીપઝિગ યુનિવર્સિટીના સંશોધકોએ જણાવ્યું હતું.
જર્નલ ઓફ હેઝાર્ડસ મટિરિયલ્સમાં પ્રકાશિત થયેલા એક નવા અભ્યાસમાં, સંશોધકોએ વિશ્વના વિવિધ ભાગોમાંથી પોલિઇથિલિન પ્લાસ્ટિકમાંથી રિસાયકલ કરાયેલી પ્લાસ્ટિક ગોળીઓ ખરીદી અને ગોળીઓને 48 કલાક સુધી પાણીમાં પલાળી રાખી. ત્યારબાદ ઝેબ્રાફિશ લાર્વાને પાંચ દિવસ સુધી પાણીમાં રાખવામાં આવ્યા. પ્રાયોગિક પરિણામો દર્શાવે છે કે લાર્વામાં લિપિડ મેટાબોલિઝમ, એડિપોજેનેસિસ અને અંતઃસ્ત્રાવી નિયમન સંબંધિત જનીન અભિવ્યક્તિમાં વધારો થયો છે.
ગોથેનબર્ગ યુનિવર્સિટીના ઇકોટોક્સિકોલોજીના મુખ્ય લેખક અને સંશોધક એઝોરા કોનિગ કાર્ડગર કહે છે કે, “આ ટૂંકા લીચિંગ સમય અને સંપર્ક સમય એ પ્લાસ્ટિકમાં રહેલા રસાયણો જીવંત જીવો માટે જોખમોનું બીજું સૂચક છે. અમે જે અસરો માપી છે તે દર્શાવે છે કે આ સંપર્કમાં માછલીના શરીરવિજ્ઞાન અને સ્વાસ્થ્યને બદલવાની ક્ષમતા છે.”
અગાઉના સંશોધનોએ પ્લાસ્ટિકમાં રહેલા ઝેરી રસાયણોના સંપર્કથી પ્રજનન સ્વાસ્થ્ય અને સ્થૂળતા માટેના જોખમો સહિત માનવો પર સમાન અસરો દર્શાવી છે. પ્લાસ્ટિકમાં ઉમેરણો તરીકે ઉપયોગમાં લેવાતા કેટલાક રસાયણો અને પ્લાસ્ટિકને દૂષિત કરતા પદાર્થો હોર્મોન્સને ખલેલ પહોંચાડવા માટે જાણીતા છે, જેની પ્રજનનક્ષમતા, બાળ વિકાસ, ચોક્કસ કેન્સર સાથે જોડાણ અને સ્થૂળતા અને ડાયાબિટીસ સહિત મેટાબોલિક વિકૃતિઓ પર સંભવિત અસરો છે.
ગોથેનબર્ગ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર અને પ્રોજેક્ટના મુખ્ય તપાસકર્તા બેથની કાર્ની અલ્મરોથે જણાવ્યું કે, “પ્લાસ્ટિકના રિસાયક્લિંગના વિચારમાં આ મુખ્ય અવરોધ છે. રિસાયકલ પ્લાસ્ટિકમાંથી બનેલી વસ્તુમાં કયા રસાયણોનો અંત આવશે તેની આપણને ક્યારેય સંપૂર્ણ જાણકારી હોતી નથી. અને રાસાયણિક મિશ્રણની ઘટનાઓ બનવાનું પણ નોંધપાત્ર જોખમ રહેલું છે, જે રિસાયકલ પ્લાસ્ટિકને ઝેરી બનાવે છે.”
વિશ્વના દેશોના પ્રતિનિધિઓ ઓગસ્ટમાં સ્વિટ્ઝર્લૅન્ડના જીનીવા જવાની તૈયારી કરી રહ્યા છે, જે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર પર્યાવરણ કાર્યક્રમ હેઠળ આંતર-સરકારી વાટાઘાટ સમિતિ ખાતે વૈશ્વિક પ્લાસ્ટિક સંધિ માટે અંતિમ વાટાઘાટ બેઠક બનવાનું આયોજન છે.
